Πώς αποκόπτεται η ουρά της σαύρας ώστε να διαφύγει από έναν πιθανό κίνδυνο;

Προκειμένου να ξεφύγουν από δύσκολες καταστάσεις, κάποιες σαύρες μπορούν να κόψουν την ουρά τους και να αρχίσουν να τρέχουν μακριά από τον διαισθανόμενο κίνδυνο. Πώς όμως τα οστά και οι μύες σε αυτές τις ουρές (δομές που βοηθούν την ισορροπία και την κίνηση), μπορούν από τη μία να κόβονται τόσο εύκολα, αλλά από την άλλη να παραμένουν και σταθερά στη θέση τους;

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει πως οι σπόνδυλοι στην ουρά μιας σαύρας περιβάλλονται από μύες σαν δαχτυλίδι, που ταιριάζουν μεταξύ τους απόλυτα, όπως τα βύσματα και οι πρίζες. Φαίνεται μάλιστα πως κάθε κωνικό «βύσμα» καλύπτεται από μικροσκοπικά εξογκώματα. Αν και η λογική λέει πως θα πρέπει να υπάρχουν κοίλες εγκοπές για να χωρέσουν τα σχετικά εξογκώματα, πρόσφατη έρευνα διαπιστώνει πως στην η κορυφή κάθε εξογκώματος εμφανίζονται μικρές τρύπες που ονομάζονται νανοπόροι.

Φαίνεται πως οι νανοπόροι δημιουργούν μικρές ρωγμές, που επιτρέπουν στην «ουρά» να κινηθεί με ευελιξία χωρίς όμως να αποσπαστεί τη λάθος στιγμή.

Πώς όμως ενεργοποιείται αυτός ο μηχανισμός διαφυγής; Η έρευνα διαπιστώνει ότι όταν οι σαύρες θέλουν να αποκολληθούν, λυγίζουν τις ουρές τους σε μια πλάγια γωνία αντί να τραβούν κατευθείαν προς τα πίσω – δηλαδή, μάλλον ξεκολλάνε σαν αυτοκόλλητο παρά τραβιούνται ως βύσμα. Έτσι και αλλιώς τα περισσότερα εξαρτήματα που λείπουν αναπτύσσονται ξανά, αν και με τη μορφή ενός «κολοβώματος» χόνδρου, μέσα σε λίγες εβδομάδες.

Δείτε το σχετικό βίντεο, που παρουσιάζει τον τρόπο ενεργοποίησης του μηχανισμού διαφυγής καθώς και το πώς διατάσσονται οι σπόνδυλοι πριν και μετά την απώλεια της ουράς.

Μελετήστε αναλυτικά τη σχετική έρευνα, “Biomimetic fracture model of lizard tail autotomy“, από την επιστημονική επιθεώρηση Science.