Το Νόημα των Εννοιών στις Επιστήμες της Φύσης

Στο άρθρο “On the Meaning of Concepts in Science Education” (Kampourakis, K., On the Meaning of Concepts in Science Education, Sci & Educ 27, 591–592 (2018), https://doi.org/10.1007/s11191-018-0004-x) αναπτύσσεται ένας προβληματισμός για τη χρήση των εννοιών στη διδασκαλία και το νόημα που αυτές σηματοδοτούν.

Κατά τη χρήση τους, σύμφωνα με τον συγγραφές, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη τρεις παραμέτρους:

• η σημασία συγκεκριμένων όρων στη καθομιλουμένη γλώσσα είναι διαφορετική από τις αντίστοιχες επιστημονικές έννοιες,
• πολλές από τις επιστημονικές έννοιες είναι ή σχετίζονται με μεταφορές, και
• η ίδια επιστημονική έννοια μπορεί να έχει διαφορετικές έννοιες σε διαφορετικές επιστημονικά πλαίσια.

Ως παράδειγμα της πρώτης επισήμανσης, αναφέρεται η χρήση του όρου “προσαρμογή”.

Το πρώτο θέμα έχει να κάνει με τη δημοτική σημασία των λέξεων. Ο όρος στην καθημερινότητα αναφέρεται στην προσαρμογή ενός ώστε να ταιριάζει με κάτι άλλο. Στις περισσότερες περιπτώσεις της καθομιλουμένης, η προσαρμογή αναφέρεται σε μία συνειδητή διαδικασία αλλαγής που λαμβάνει χώρα προκειμένου κάτι να γίνει κατάλληλο για συγκεκριμένες συνθήκες ή χρήσεις. Αυτή η έννοια διαφέρει από την επιστημονική έννοια της προσαρμογής, η οποία είναι μία ασυνείδητη διαδικασία αλλαγής μέσω της οποίας πληθυσμοί, όχι άτομα, προσαρμόζονται επειδή τα άτομα με συγκεκριμένο χαρακτηριστικό αποκτούν πλεονέκτημα στο συγκεκριμένο περιβάλλον και τελικώς υπερτερούν αριθμητικά αυτών που δεν το έχουν. Άρα κατά την επιστημονική χρήση του όρου, οι εκπαιδευτικοί δεν πρέπει απλά να εξηγήσουν με σαφήνεια το επιστημονικό νόημα που δεν συνδέεται με προθέσεις, αλλά και την αντίθεση με την καθημερινή χρήση του όρου που σχετίζεται με την πρόθεση.

Και καταλήγει: “… είναι απαραίτητο … να εξετάζονται προσεκτικά αυτά τα ζητήματα … αποφύγετε να θεωρήσετε δεδομένο πως το νόημα των εννοιών είναι σαφές. Οι ασάφειες, οι ασυνέπειες και οι διαφορές στη σημασία των εννοιών, είναι πάντα πιθανά”.

Μελετήστε το πλήρες άρθρο, πατώντας εδώ.