HIV και Παγκόσμιος Αριθμός Σεξουαλικών Επαφών

Πηγή: Scientific American

Ο Tim Lahey, MD MMSc, είναι ένας εξειδικυεμένος Γιατρός για τον HIV, Επίκουρος Καθηγητής στο Geisel School of Medicine στο Dartmouth, και Πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής στο Dartmouth-Hitchcock Medical Center. Με ένα ενδιαφέρον άρθρο του που δημοσιεύεται στο Scientific American, προσπαθεί να υπολογίσει τις σεξουαλικές επαφές που έχουν όλοι οι άνθρωποι πάνω στη Γη κάθε χρόνο. Η συλλογιστική του στηρίζεται σε μία διάφορες επιδημιολογικές μελέτες τις οποίες αναφέρει αναλυτικά στο άρθρο του. Ας δούμε πώς καταλήγει στο συμπέρασμά του και πόσο τελικά είναι αυτός ο αριθμός:

• Κάθε χρόνο περί τα 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι μολύνονται για πρώτη φορά από τον ιό HIV.
• 10% από αυτούς (0,25 εκατομμύρια) μολύνονται λόγω της κοινής χρήσης σύριγγας για τη λύψη ναρκωτικών ουσιών, ενώ 0,3 εκατομμύρια μωρά μολύνονται ετησίως κατά την κύηση, το θηλασμό και την αιματολογική επαφή. Έτσι απομένουν 1,9 εκατομμύρια άνθρωποι που μολύνονται μέσω των σεξουαλικών επαφών, κάθε χρόνο.
• Καθώς ο κίνδυνος μετάδοσης του HIV ανά σεξουαλική επαφή είναι 1 προς 900, για να προκύψουν αυτοί οι 1,9 νέοι μολυσμένοι απαιτούνται περί τις 1,7 δισεκατομμύρια σεξουαλικές επαφές ανά έτος. Βέβαια θα πρέπει να διευκρινιστεί πως δεν είναι όλοι οι τρόποι σεξουαλικής επαφής ικανοί για μετάδοση του HIV με την ίδια συχνότητα: 1 προς 200 για δεκτική πρωκτική σεξουαλική επαφή, 1 προς 1500 για πρωκτική επαφή με εισδοχή και 1 προς 2000 για σεξουαλική επαφή μεταξύ του πέους και του κόλπου. Αυτό σημαίνει πως υπάρχουν σεξουαλικές επαφές με ψηλότερο ή χαμηλότερο ρίσκο σε σχέση με άλλες. Κανείς επιδημιολόγος δεν ξέρει με ακρίβεια ποιός είναι ο τρόπος σεξουαλικής μετάδοσης, αλλά πρέπει να είναι μεγάλος ο αριθμός ίσως και μεταλύτερος από 1,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι που δυνητικά θα μπορούσαν να μολυνθούν από τον HIV.
• Στη συνέχεια θα πρέπει να μετατρέψουμε όλες αυτές τις σεξουαλικές επαφές μεταξύ ατόμων με HIV, σε αριθμό σεξουαλικών επαφών που λαμβάνουν χώρα παγκοσμίως μεταξύ όλων των ενήλικων ανθρώπων.
• Λαμβάνοντας υπόψη πως οι άνθρωποι με HIV έρχονται σε σεξουαλικές επαφές με την ίδια συχνότητα με αυτούς που δεν είναι μολυσμένοι, για να λύσουμε το γρίφο θα πρέπει να ξέρουμε τον αριθμό ατόμων παγκοσμίως που έχουν και που δεν έχου μολυνθεί με τον HIV. Υπολογίζεται πως 31 εκατομμύρια άνθρωποι είναι μολυσμένοι με τον HIV και καθώς το 74% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι πάνω από την ηλικία των 15 ετών ενώ υπάρχουν περίπου 7,1 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, αυτά σημαίνουν πως 5,3 δισεκατομμύρια άνθρωποι που κινούνται γύρω μας σκέφτονται τις σεξουαλικές επαφές.
• Καθώς 31 εκατομμύρια στα 5,3 δισεκατομμύρια ή περίπου 1 στους 171 από τους ενήλικες έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV, αν πολλαπλασιάσουμε τον αριθμό των σεξουαλικών επαφών που λαμβάνουν χώρα μεταξύ ατόμων με HIV με τον αριθμό 171, τότε μπορούμε να έχουμε τον Παγκόσμιο Αριθμό Σεξουαλικών Επαφών του ανθρώπινου είδους ανά έτος.
• Το νούμερο που προκύπτει είναι 291 δισεκατομμύρια σεξουαλικές επαφές ανά έτος.

Ο επιδημιολόγος Tim Lahey επισημαίνει πως το νούμερο αυτό μπορεί να είναι και μεγαλύτερο για διάφορους λόγους. Η παραπάνω επιδημιολογική προσέγγιση έχει μία σημαντική παράμετρο: πως ο αριθμός των σεξουαλικών επαφών μεταξύ των ατόμων που έχουν μολυνθεί με HIV είναι ίδιος με αυτόν μεταξύ των ατόμων που δεν έχουν μολυνθεί με HIV. Επίσης η μετάδοση των ιών είναι ευκολότερη με την πρωκτική σεξουαλική επαφή, οπότε θα πρέπει να ληφθεί υπόψη πως οι ομοφυλόφιλοι άντρες φαίνεται να επιλέγουν περισσότερο αυτή την σεξουαλική πρακτική από ότι τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια.

Επιπλέον η συχνότητα χρήσης του προφυλακτικού είναι μεγαλύτερη μεταξύ των ατόμων που γνωρίζουν ότι είναι μολυσμένοι με HIV. Καθώς τα προφυλακτικά εμποδίζουν την πιθανότητα μετάδοσης, ίσως αυτό να δημιουργεί ένα πρόβλημα στον ήδη υπολογισμένο Παγκόσμιο Αριθμό Σεξουαλικών Επαφών. Όμως το 1 προς 900 έχει προέλθει από μία μελέτη όπου τα υποκείμενα είχαν εκπαιδευτεί να χρησιμοποιούν προφυλακτικά, οπότε αυτός ο παράγοντας δεν φαίνεται να επηρεάζαι τον Παγκόσμιο Αριθμό.

Έτσι ο Tim Lahey καταλήγει στο συμπέρασμα πως ο Παγκόσμιος Αριθμός Σεξουαλικών Επαφών των ανθρώπων ανά έτος, θα πρέπει να κυμαίνεται κάπου μεταξύ των 200-300 δισεκατομμυρίων σεξουαλικές επαφές.

Διδακτική πρακτική – αξιοποίησηΤα παραπάνω στοιχεία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην τάξη μας, για να δείξουν πώς μία επιδημιολογική μελέτη και κατάλληλες πληθυσμιακές προσεγγίσεις μπορούν να έχουν προβλεπτική ισχύ για κάτι που κανείς δεν μπορεί να μετρήσει. Επίσης θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να διατυπωθούν οι διαφορετικοί τρόποι μόλυνσης από τον HIV καθώς και η πιθανότητα ρίσκου που έχουν αυτοί. Βέβαια επισημαίνοντας πάντα πως ακόμα και μία μικρή πιθανότητα, εξακολουθεί να παραμένει πάντα πιθανότητα. Θα μπορούσε επίσης να επισημανθεί πως διάφοροι επιμέρους παράγοντες που μπορούν να ισχύουν (π.χ. χρήση προφυλακτικού) θα μπορούσαν να μειώσουν τους σχετικούς αριθμούς, επομένως κι αυτούς που μολύνονται από τον HIV. Τέλος θα μπορούσαμε να συζητήσουμε πώς τα αποτελέσματα κάποιας επιδημιολογικής μελέτης (π.χ. μίας που θα υπολογίζει τον αριθμό των ατόμων που δυνητικά θα μολυνθούν από κάποιο νοσογόνο παράγοντα στο μέλλον) θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χάραξη ευρύτερων πολιτικών καθώς και ειδικότερων στρατηγικών υγείας και πρόνοιας.