Πλεονεκτήματα Πολυγαμίας

Τρεις πρόσφατες μελέτες για τη σεξουαλική συμπεριφορά αποκαλύπτουν ότι η πολυγαμία προσφέρει βιολογικά οφέλη που είναι καταγεγραμμένα στα γονίδιά μας. Από την άλλη, η αναπαραγωγή χωρίς σεξουαλική επαφή φαίνεται να είναι ένα σχετικά νέο εξελικτικό φαινόμενο που πιθανόν στο μέλλον να ευνοηθεί από τη φυσική επιλογή. Τρεις μελέτες προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί η σεξουαλική αναπαραγωγή είναι τόσο διαδεδομένη, καθώς επίσης και γιατί μερικά ζώο, ψάρια, βακτήρια κι έντομα αναπαράγονται ασεξουαλικώς (αγενής αναπαραγωγή, χωρίς ερωτική επαφή, π.χ. με απλή διχοτόμηση). Στην πρώτη μελέτη οι Dr William Hughes του πανεπιστημίου του Σύδνευ και ο συνεργάτης του καθηγητής Jacobus Boomsma του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης μελέτησαν αποικίες μυρμηγκιών του Παναμά. Στην πρόσφατη ετήσια συνάντηση της Βρετανικής Οικολογικής Ένωσης, ανέφεραν πως παρά το κόστος της σεξουαλικής επαφής, όπως ο κίνδυνος σύλληψης από αρπακτικά, τα θηλυκά μυρμήγκια που έχουν ερωτικές επαφές με πολλά αρσενικά γεννούν υγιέστερους απογόνους συγκριτικά με τα μονογαμικά θηλυκά. “Τα αποτελέσματα της μελέτης προτείνουν ότι οι βασίλισσες των εντόμων μπορούν να ωφελούνται από το ζευγάρωμα με τα πολλά αρσενικά δημιουργώντας μεγαλύτερη γενετική ποικιλότητα στις αποικίες τους κι επομένως μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στις ασθένειες”, υποστηρίζει ο Hughes.

Σε μία δεύτερη μελέτη οι Dr Jason Wilder και Michael Hammer του πανεπιστημίου της Αριζόνας, ερεύνησαν το DNA από τα χρωμοσώματα Υ (το οποίο κληροδοτείται από τον πατέρα στο γιο) και το μιτοχονδριακό DNA (το οποίο κληροδοτείται από τη μητέρα στην κόρη). Το DNA προερχόταν από 389 ανθρώπους που αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς πληθυσμούς παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων της Ολλανδίας και της Νότιας Αφρικής. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι γενετικές παραλλαγές των χρωμοσωμάτων Υ δείχνουν ότι τα γονίδια που υπάρχουν διαθέσιμα στη γονιδιακή δεξαμενή των πληθυσμών, είναι κυρίως αντρών που έκαναν πολλά ταξίδια και διατηρήσουν αρκετές σεξουαλικές σχέσεις με διαφορετικές γυναίκες. Οι ερευνητές θα δημοσιεύσουν την εργασία τους στις επιστημονικές επιθεωρήσεις Nature Genetics & Molecular Biology and Evolution.

“Σήμερα θεωρούμαστε μονογαμικό είδος, δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι η εξελικτική μας ιστορία μαρτυρεί πως διαθέτουμε πολυγαμικές καταβολές. Αν σήμερα επικρατεί η μονογαμία, είναι μία εξελικτική προσαρμογή η οποία δεν έχει αποτυπωθεί, ακόμα, στα γονίδια μας”, υποστηρίζει το καθηγητής Michael Hammer.Η βιολόγος Dr Maurine Neiman, από το πανεπιστήμιο της Ινδιάνας, ανέλυσε τόσο τα σεξουαλικά (διαθέτουν δύο διαφορετικά φύλα) όσο και τα ασεξουαλικά (άφυλα, δε διαθέτουν φύλα) είδη για να εξηγήσει την αιτία που η σεξουαλική αναπαραγωγή είναι τόσο διαδεδομένη στο ζωικό βασίλειο.

Η μελέτη της δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση Animal Behaviour , κι αποκαλύπτει πως άφυλα “θηλυκά” είναι εξελικτικά καινούρια, με τα περισσότερα είδη να εμφανίζονται μόλις πριν από 100.000 χρόνια. Η Neiman υποστηρίζει πως όλα τα άφυλα είδη στη μελέτη της – ορισμένες σαύρες, ψάρια, τροχόζωα, μύγες, σαλιγκάρια, σκαθάρια, κατσαρίδες, ακρίδες και ισόποδα – προήλθαν από γονείς που είχαν σεξουαλική επαφή. “Η εξάρτηση των αρσενικών από τη διέγερση και τις ορμονικές αλλαγές φαίνεται να περιορίζει την αγενή αναπαραγωγή σε αυτά τα είδη, γεγονός που ερμηνεύεται ως μία βραχυπρόθεσμη προτίμηση της φυσικής επιλογής για είδη που αναπαράγονται με σεξουαλική επαφή”, υποστηρίζει η Dr Neiman. Όμως τουλάχιστον σ’ ένα ζώο της μελέτης, τις άφυλες σαύρες του γένους Cnemidophorus, παρατηρείται “ψευδό-σεξουαλική επαφή” με άλλα θηλυκά γεγονός που ερμηνεύεται ως εντυπωσιακή οικολογική επιτυχία. “Δεδομένου ότι μόνο τα θηλυκά μπορούν να συμβάλουν άμεσα στα ποσοστό αύξησης των πληθυσμών, ένας πληθυσμός που αποτελείται από άφυλα άτομα θα διαθέτει ένα εγγενές ποσοστό αύξησης που είναι δύο φορές υψηλότερο από έναν ανάλογο σεξουαλικό πληθυσμό.

Η κληροδότηση μίας άφυλης μετάλλαξης σε έναν πληθυσμό σεξουαλικών οργανισμών θα πρέπει να ανταγωνιστεί τις μεταλλάξεις που κληροδοτούνται από τους προγόνους του ήδη υπάρχοντα σεξουαλικού αρχικού πληθυσμού”, υποστηρίζει η Dr Neiman. Μέχρι τώρα όμως, αυτό δεν έχει συμβεί για τα περισσότερα είδη, δεδομένου ότι τα αρσενικά τείνουν να απορρίπτουν τα ασεξουαλικά είδη κι εξαρτώνται άμεσα από την σεξουαλική επαφή. Ίσως τελικά η μη σεξουαλική αναπαραγωγή δεν έχει πολλές πιθανότητες να επικρατήσει με τη βοήθεια της φυσικής επιλογής, καθώς, όπως και στην περίπτωση των μυρμηγκιών που Παναμά, η έλλειψη γενετικής ποικιλομορφίας καθιστά τα άτομα περισσότερο ευπαθή στα παράσιτα.